ATESH,AZ saytının Qalib Osmanlı ilə müsahibəsi
Son dövrlər su ilə bağli həm Bakida həmdə regionlarda çox ciddi problem yaşanir. Bu problemi nəzərə alib, kiçicik bir araşdirma apardim.
Qeyd edim ki, içməli su problemi az qala dövlətlərin Milli təhlukəsizlik məsələsinə çevrilir...
Ölkəmizin su tələbati illik 7-8 milyard kubmetr arasi dəyişir.
Bura daxildir 1,5 milyard əhali üçün (məişətdə istifadə)
3,5 milyard kənd təsərrufatinda suvarma üçün, digər 2 milyard isə sənayedə istifadə olunur. İllik isə ölkəmizdə quraqliq dövründə 22 milyard kubmetr, normal vaxtlarda isə 30 milyarda kubmerə yaxin su ehtiyati yiğilir ya da istehsal olunur. Bu suyun 70 faizi Kur və Araz çaylari hesabina formalaşdirilir.
Qalan 30 faizi isə digər mənbələr hesabina yiğilir...
Tələbatimiz 7-8 milyard olduğu halda, istehsal olunan 22 milyard kubmetrdir. Belə olan təqdirdə təqdirdə niyə su qitliği yaranir!
Ümumdünya Səhiyyə təşkilati hər adam üçün gundəlik 450 kubmetr norma müəyyən edib. Faktiki isə bizdə hər adama gündəlik verilən suyu hesablasaq 82 kubmetr düşür.
Sual olunur? Niyə İllik istehsal 3 dəfədən artiq olan bir ölkədə vətəndaşa normadan 5 dəfə aşağı normada su verilir və verilən suda da problem var. Hər halda bu kimi suallar ciddi düşünməyə əsas verir. Nəzərə alsaq ki, Kür çayi quruyur və buda yaxin dövrdə hansi fəsadlar yasaya biləcəyimizə zəmin yaradir. Kürün suyunun Xəzər dənizinə catmamasi həyəcan təbilidir. (illik Kürun suyunun 20 faiz azalmasina gətirib cixardib)
Bəs bu problemlər nədən yaranir?
İlk olaraq israfçiliq aradan qaldırılmalıdır. Otlaq yaşlliq sahələrinin azalmasi nəticəsində yağan yağisin lazimi qaydada çaylarda yiğilmamağina gətirib cixardir. Qlobal istiləşmənində bu isə mənfi təsiri vardi. Yəni buzlaqlar əriyir və su ehtiyatı saxlanilmir. Su axib gedir. Buzlaqlar rezerv su ehtiyatı kimi qalmir ki, buda dünyanın ciddi su qıtlığı ilə üzləşəcəyinə zəmin yaradır....
Bəs məsələni necə həll etmək olar?
Önce israfciliqin qarşisi alinmali və yağan intensiv yağiş sularını çaylarda yiqmaq, bunun üçündə otlaq və yaşilliqlarin sayini artırmaq lazimdir Nəzərə alsaq ki, yaşilliq və otlaqlar məhv edilir bunun aci nətəcələri yaxin gələcək ucun cox ciddi fəsadlara çevriləcəkdir...
Kür çayının quruması həyəcan təbilini çalır!!!