DAK sədri Dr. Asif Qurban "Qanlı Yanvar faciəsinin 27 ci il dönümü" -ATƏŞ.AZ

Dünya Azərbaycanlıları Konqresinin (DAK) sədri Dr. Asif Qurban...
Azərbaycanın müstəqillik və ərazi bütövlüyü üçün mübarizə tarixinin kilometr daşlarından olan 20 Yanvar 1990 "Qanlı Yanvar" hadisələrinin 27 ci ildönümü xatırlanır.
Anım günü münasibətilə Dünya Azərbaycanlıları Konqresi Başçısı (DAK) Dr. Asif Qurban bir açıqlama verdi.
NewsAze olaraq o şərhi təqdim edirik:
Azərbaycan xalqının tarixinə Qanlı Yanvar (Yanvar) Faciəsi kimi daxil olmuş 20 Yanvar 1990-ci il tarixli hadisələrin üzərindən 27 il keçdi.
27 il öncə Azərbaycan xalqının taleyində pis və qorxulu günlər yaşanırdı. Xalq hücuma məruz qalmış, günahsız insanlar gülləyə düzülmüş, tankların altında əzilmişdi.
Amma 20 Yanvar Azərbaycan xalqının tarixində, sadəcə ağı və acı ilə xatırlanacaq gün deyil. 20 Yanvar həm də xalqımızın şan və şərəf günüdür. O gün küçə boyamış al şəhid qanları bir anlamda müstəqilliyinin oyanan günəşinin qırmızı şəfəqini edirdi.
Xalqımız o gün üstünə hücum dəhşət verici kabusa, Qırmızı Orduya qarşı gəlməyi, öz şəxsiyyətini və mətanətini nümayiş etdirməyi bacardı.
1990-ci ilin 20 Yanvarı Azərbaycanın istiqlal yolunun ilk şəhidlik zirvəsi idi.
Sovet Ordusunun böyük kontingentinin, xüsusi təyinatlı bölmələrin və daxili qoşunların Bakıya yeridilməsi xüsusi qəddarlıq və görünməmiş vəhşiliklə müşayiət edildi. Kommunist diktaturası Macarıstana, Əfqanıstana, Çexoslovakiyaya istiqamətli etdiyi hərbi müdaxiləni o zaman Sovetlər İttifaqının müttəfiq respublikalarından biri olan Azərbaycanda da təkrarlamaqdan çəkinmədi.
Azərbaycanın qonşu Ermənistanın hücumuna məruz qaldığı bir şəraitdə sovet rəhbərliyi, münaqişə qarşısını almaq üçün qəti tədbirlər almaq yerinə, Azərbaycana yeridilən ordu hissələrinin tərkibinə Stavropol, Krasnodar və Rostovdan səfərbərliyə alınan erməni əsgər və zabitləri, sovet hərbi hissələrində xidmət edən erməniləri və erməni kursantlar da daxil edərək, erməni tərəfində iştirak etmişdir.
1990-ci ilin yanvarın 19-da Mixail Qorbaçov SSRİ Konstitusiyasının 199-cu, Azərbaycan SSR Konstitusiyasının 71-ci maddələrini kobud şəkildə pozaraq, yanvarın 20-dən Bakıda fövqəladə vəziyyət elan edilməsi haqqında fərman imzaladı. Lakin SSRİ DTK-nın "Alfa" qrupu yanvarın 19-saat 19.27'de Azərbaycan televiziyasının enerji blokunu partlatdı və Azərbaycan televiziyasının verilişləri qeyri-mümkün hala gətirdi.
Gecə isə qoşun fövqəladə vəziyyət elan edilməsindən xəbərsiz olan şəhərə daxil oldu və əhaliyə qarşı hücuma keçdi. Qorbaçovun fərmanı qüvvəyə minənədək (20 yanvar 1990, Saat 00.00) 9 nəfər öldürülmüşdü. Bakıda fövqəladə vəziyyətin elan olunması haqqında məlumat isə əhaliyə yalnız yanvarın 20-də səhər saat 07.00 da Azərbaycan radiosu ilə çatdırıldı. Bu saata qədər öldürülən adam sayı 100 nəfər idi.
Halbuki, Qorbaçovun Azərbaycana ezam etdiyi yüksək vəzifəli məmurlar utanmadan Bakıda fövqəladə vəziyyət elan olunmayacaqdır bəyan etmişlər.
Tanklar, zirehli vasitələr Bakı küçələrində qarşılarına çıxan hər şeyi əzmiş, əsgərlər hər yanı güllə yağışına tutmuşlar. İnsanlar nəinki küçələrdə, hətta avtobusda evlərində oturarkən belə güllələrə hədəf olmuşlar. Yaralılar üçün gələn Təcili yardımlar və ilkyardım qruplarına də atəş açılmışdır.
Bir neçə gün içində 137 adam öldürülmüş, 700 nəfər yaralanmış və 800-dən çox adam nəzarətə alınmışdır. "Şit" ( "Qalxan") Təşkilatı ekspertlərinin hesabatlarında qırğının nə cür vəhşicəsinə edildiyi görülməkdədir: "İnsanları xüsusi qəddarlıqla və yaxın məsafədən güllələmişlər. Məsələn Y. Meyeroviç'e 21, V. Xanməmmədov'a 10-dan çox, R. Rüstəmov'a 23 güllə isabət etmişdir; "Xəstəxanalar, Təcili yardımlar kurşunlanmış, həkimlər öldürülmüşdür; "Kalaşnikov tüfənglərinin ağırlıq mərkəzi dəyişən 5,54 çaplı güllələri istifadə edilmişdir. Bədənə girərkən kiçik bir dəlik açan, ancaq çıxdığında o bölgəni parçalayan güllələr istifadə edilmişdi. Bu güllələr BMT tərəfindən qadağan edilmişdir.
Həlak olanlar arasında yetkin olmayanlar, qadınlar, qocalar və əlillər də var idi. 1990-ci ilin yanvar hadisələri ayın 19'dan 20inə keçən gecənin qanlı sahilimləri ilə bitmədi. Sovet ordusunun xüsusi öyrədilmiş birlikləri bölgələrdə də qırğınlar etdi ..
İşin ən qəribəsi bu qırğının əmrini verən Qorbaçova Nobel Sülh Mükafatı verildi. Halbuki o, bu etdiklərindən ötəri məhkəmə qarşısında hesab verməli idi.
Nobel qardaşlarının ilk və əsas gəlir qaynaqlarından biri Bakı neft idi. Buradan qazanılan pullarla təsis edilmiş bir mükafatın Bakıda qırğın etdirən birinə verilməsi tarixin acı səhnələrindən biri olsa gərək.
20 Yanvar və Azərbaycan tarixində bundan əvvəlki faciəvi hadisələr XX. əsr ərzində xalqımıza qarşı həyata keçirilən düşünülmüş siyasətin təzahürü idi.
Azərbaycan xalqına qarşı soyqırım, Sovet hakimiyyəti illərində Azərbaycan ərazilərinin tədricən ilhaq edilməsi, nəticədə ölkə torpaqlarının 125.000 km2 - dən 87.000 km2'dir düşməsi, Sovet rəhbərliyinin ermənilərə arxa çıxmasıyla başlayan Dağlıq Qarabağ hadisələri, Azərbaycan türklərinin Ermənistan ərazisindəki əzəli torpaqlarından qovulması bu siyasətin mərhələləridir

Arzu Qocayev
Uşak, Türkiyə