hemle

ERMƏNİ TACİRLƏRİNİN TARİXİ XƏYANƏTLƏRİ

Tarix:9-11-2018, 17:18
Baxış Sayı:543

XVII əsrin ikinci yarısından etibarən İrandan, ən çox isə Yeni Culfadan (İsfahan yaxınlığındakı) erməni adlanan toplumun Hindistana böyük köçümü oldu. Artıq XVIII əsrin ortalarında Mədrəs, Dehli, Bombey, Kəlküttə şəhərləri ermənilərin yeni ticarət mərkəzlərinə çevrilmişdi. Osmanlı ilə yaxın münasibətlərdə olan Babur hökmüdarı Səlim Cahangir (1605-1627) zamanında, həcc ziyarətinə gedən zəvvarlara divan tutan portuqaliyalıları məğlub edən ingilislərə, ölkədə böyük imtiyazlar verilmişdi. 1688-ci ildə Yeni Culfa erməni tacirlərinin nümayəndəsi Xoca Qələndər ingilislərin "Şərq-Hind kompaniyası" (Covenor and Company of Merchants of London trading with the East Indies) ilə müqavilə imzaladı. Şərtlərə əsasən İran və Hindistanın varlı erməni tacirlərini öz tərkibinə daxil edən kompaniya, bölgədə İngiltərənin nüfuzunu gücləndirdi. İngilis kaloniyalarında məskunlaşan ermənilər, bu ölkənin hərbi donanmasının müşayəti və İngiltərə bayrağı altında öz gəmiləri ilə məhşur Bombey - London ticarət yolunu ərsəyə gətirdilər (Gəmi sahibləri ermənilər olsa da, gəmini idarə edənlər onlardan olmurdu!). Sonrakı iki əsr boyu bu ticarət yolu üzərindəki ölkələri müstəmləkəsinə çevirmək, İngiltərənin siyasətinin tərkib hissəsi oldu. Bütövlükdə bu müqavilə, Osmanlı dövlətini zəiflətməyə yönəlmiş erməni-ingilis sövdələşməsi idi. Osmanlı tərəfindən ingilislərə verilmiş vergi sahəsindəki güzəştlərdən bəhrələnən (İngilis tacirlərinin ortağı qismində) ermənilər, dövlət xəzinəsinə əhəmiyyətli ziyan vurdu. 1690-cı ildə Yeni Culfa və Hindistandan Ağapiris Qələndərdən başqa, 40 erməni tacir ailəsi Londonda məskunlaşdılar və orada erməni icmasının əsasını qoydu.

Azər Azadzadə Atəs.

Digər xəbərlər
15:30 Dövlət işində çalışanlara BƏD XƏBƏR
15:27 Uşaqlar üçün yaşayış minimumu artırıldı
15:25 Azərbaycanda alimentin minimum məbləği artırılır
15:24 Bu halda vətəndaşın işsiz statusu ləğv edilir
14:26 QAZ XƏTLƏRİNƏ HAVA NİYƏ VURULUR?- AÇIQLAMA
10:44 Ömrü uzatmağın sadə yolu tapıldı
10:43 Bu gün Bakıda daha bir bəyannamə qəbul ediləcək
10:40 COP29 tədbirinin vaxtı uzadıldı