Alimlərdən Yerin dərinliklərindən fəlakət xəbərdarlığı

Yer kürəsinin dərinliklərində baş verən geoloji dəyişikliklər alimləri ciddi narahat edir. Yeni araşdırmalara əsasən, yaxın gələcəkdə qlobal miqyasda dağıdıcı nəticələrə səbəb ola biləcək supervulkan püskürməsi ehtimalı getdikcə artır.

Bu barədə CNN telekanalında dərc olunan elmi məqalədə məlumat verilir.

Tədqiqatçılar XXI əsrdə belə bir fəlakətin başvermə riskini 1/6 olaraq qiymətləndirirlər ki, bu da elmi ictimaiyyətdə ciddi müzakirələrə səbəb olub.

Mütəxəssislərin sözlərinə görə, mümkün püskürmə 1815-ci ildə İndoneziyada baş vermiş Tambora vulkanının fəallığına bənzəyə bilər. Həmin vaxt baş verən hadisə nəticəsində atmosferə yüzlərlə kub kilometr həcmində kül və qaz yayılmış, bu da qlobal iqlim dəyişikliyinə, kənd təsərrüfatında məhsulsuzluğa və milyonlarla insanın həyatına təsir edən ərzaq böhranına yol açmışdı. Hadisə tarixə "yaysız il" kimi düşmüşdü.

Yeni araşdırmalarda da qeyd olunur ki, bu tip supervulkan püskürməsi temperaturun kəskin enməsi, uzunmüddətli iqlim anomaliyaları, ərzaq çatışmazlığı və qlobal miqyasda iqtisadi-sosial çöküşlə müşayiət oluna bilər.

Alimlər bildirirlər ki, belə fəlakətlərin qarşısını almaq və onların nəticələrini minimuma endirmək üçün geoloji müşahidələrin gücləndirilməsi, beynəlxalq əməkdaşlığın artırılması və erkən xəbərdarlıq sistemlərinin təkmilləşdirilməsi vacibdir.

Qeyd: Supervulkan püskürməsi, adətən minlərlə kub kilometr maddənin yerin altından atmosferə atılması ilə xarakterizə olunan nadir, lakin son dərəcə dağıdıcı geoloji hadisədir. Bu hadisələr nadir olsa da, təsiri onillərlə davam edə bilər.

PS: Hazırda aktiv supervulkanlardan biri olan ABŞ-daki "Yellowstone" vulkanı üzərində də diqqət mərkəzində saxlanılır. Alimlər bu kimi zonalarda təzyiq dəyişikliklərini izləyərək vaxtında xəbərdarlıq etməyə çalışırlar, lakin tam dəqiq proqnoz hələ də mümkün deyil. Fəlakətin qarşısını almaq mümkün olmasa da, erkən reaksiya həyati əhəmiyyət daşıyır.