GÜNEY KAFKASYA İÇİN BÖLGESEL İŞBİRLİĞİ

18 Ekim'de İstanbul, Güney Kafkasya için Bölgesel İşbirliği Platformu'nun üçüncü oturumuna ev sahipliği yaptı. Güney Kafkasya için Bölgesel İşbirliği Platformun ilk toplantısı 2021 yılında Rusya'nın başkenti Moskova'da, Platformun ikinci oturumu 2023 yılında Tahran'da gerçekleştirilmişti. Toplantıya Türkiye, Azerbaycan, Rusya, Ermenistan ve İran dışişleri bakanları Hakan Fidan, Ceyhun Bayramov, Sergey Lavrov, Ararat Mirzoyan ve Abbas Arakçi katıldı. Toplantıda, bölgede savaş ve çatışma yerine istikrar ve refahı teşvik etmeye yönelik adımlar, bölgesel bağların güçlendirilmesi dahil olmak üzere bölgesel ekonomi işbirliği projeleri ele alındığı görüldü.

***

Diğer toplantılardan farklılığını Dış İşleri Bakanı Hakan Fidan, etkinliğin Güney Kafkasya'da kalıcı barışın sağlanmasına yönelik bir danışma platformu olduğunu ve işbirliği fırsatlarının değerlendirildiğini açıklıyor. Bakan Fidan, "3+3" platformunun bir diğer katılımcısı olan Gürcistan'dan bir heyetin bu toplantıya katılmamasından duyduğu üzüntüyü dile getirirken,”Ayrıca, bir bütün olarak ele alındığında, bölgedeki panik süreçleri ve çatışmaların yanı sıra İsrail'in Orta Doğu'da yarattığı insani felakete de odaklanarak, bölgesel düzeyde diyalog ve işbirliğinin geliştirilmesinin önemini vurguluyor. Devam ederek "Güney Kafkasya’ya bakışımız, bölgesel sorumluluk bilincine dayanmaktadır. Bu bölge ülkelerinin bölgesel sorunları herkesten daha iyi bildiğine ve çözebileceğine inanıyoruz" diyor.

***

Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov, yabancı güçlerin çatışan askeri faaliyetlerde bulunarak bölgeye yönelik projelendirme çabalarını artırmaları için fonda bölgesel faaliyetlerin ve diyaloğun daha da önemli olduğunu belirtiyor. "Uluslararası hukuk ilkeleri, özellikle egemenlik, toprak bütünlüğü, sınır tarafsızlığı, içişleri, bölgenin sorunlarına çözüm arayışı ve bölünmemiş bölgesel güvenlik anlayışı."Her şeye rağmen, bölgedeki ekonomik projelerin başarılı olduğunu ve yakın gelecekte Zengezur Dehlizinin açılacağını umduğunu da söylüyor. Azerbaycan'ın Ermenistan ile istikrarlı barış sürecini sürdürme ve ilerletme kararlılığını bir kez daha açıklayarak belirtmek istiyorum” diyor.

***

Ermenistan Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan, Ermenistan Sınır Servisi'nin 1 Ocak 2025'ten itibaren Ermenistan-İran sınır geçiş istasyonundaki görevlerin Rus sınır muhafızları tarafından devralınacağını söylüyor. Ayrıca, “Ermenistan-Türkiye sınır kapılarının açılması için hazırlıkların sürdüğünü” açıklıyor. "Ermenistan, Ermenistan-Türkiye sınırındaki Margara sınır kapısının inşaatını ve teknik ekipmanını çoktan tamamladığını. Buna ek olarak, Ermenistan ve Türkiye, Gümrü-Kars demiryolu ile sınırın açılması için teknik gereklilikleri ortaklaşa değerlendirmeyi kabul ettiklerini." Ararat Mirzoyan, “Ermenistan ile Türkiye arasındaki Gümrü-Kars demiryolunun açılmasının yanı sıra Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki demiryolu bağlantısının Basra Körfezi, Karadeniz, Hazar Denizi ve Akdeniz arasında etkili bağlantılar sağlayacağına inanıyoruz” diyor. "Bu görüş ışığında, demiryolu altyapımızın yeniden inşası, sınır geçişlerinin ve gümrük prosedürlerinin basitleştirilmesi ve bazı ek güvenlik mekanizmalarının sağlanması için Azerbaycan'a şartlar sunduk" diyor.

***

Merak ediyorum sanki bu güne kadar Ermenistan Serhat hudutlarını Rus Askeri Birlikleri korumuyor muydu? Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Kafkasya bölgesi hakkında konuşmasında, Batı'nın Rusya'ya karşı ikinci bir cephe açmak ve Abhazya, Güney Osetya ve Gürcistan arasındaki durumu istikrara kavuşturmak için "ateş yakmak" istediğini söylüyor. "Gürcistan'ın '3+3' formatına katılması için kapıların her zaman açık olduğunu bir kez daha teyit ediyoruz. Gürcistan'ın da bu formattaki tartışmalara katılmasını umuyoruz." diyor.

***

Cumhurbaşkanımız Recep Tayip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından başlatılan Güney Kafkasya Bölgesel İşbirliği Platformu, Aralık 2020'de İkinci İç Savaş'ın sona ermesinden kısa bir süre sonra bölge ülkelerinin sorunları ve olası işbirliği alanlarını tartışabilecekleri bir platform ihtiyacını karşılamak için oluşturulmuştur. “Bölgesel İşbirliği Platformu ülkeleri, Rusya ile olan ilişkileri nedeniyle her üç oturuma da katılmayı tercih etmeyen Gürcistan'a kapılarını açık tutmakta ve bölgesel mülkiyet kavramına uygun olarak platformu müşterekliği için Gürcistan'ı da gruba dahil etmek amaç olmalıdır.” diyor.

NOBEL BARIŞ ÖDÜLÜ KİME VERİLMELİYDİ?

Nobel Barış ödülü geçtiğimiz hafta sahiplerini buldu. Bir zamanlar Ünlü Ermeni iş adamı, sözüm ona, 2023 yılının Şubat ayına kadar Artsakh Cumhuriyeti’nde (Dağlık Karabağ) Devlet Bakanı olarak görev yapan Ruben Vardanyan, 2024 yılında Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterilmişti. Ona verilmeyerek bir yanlıştan dönülmüş olmak değil, artık bu kadarda olmaz dedirtmemek için verilmediğini düşünüyorum. Hadi yine şükredelim ya ödülü, 1945'te 2. Dünya Savaşı'nın son aylarında Hiroşima ve Nagazaki’ye atılan bombaları atanlara veya günümüzde halk arasında İsrail’de insan kasabı olarak ün kazanan Binyamin Netanyahu’ya verilseydi nasıl olurdu? İzleyiciler olarak şükür edelim yine, hayret yani nasıl oldu da Nihon Hidankyo adlı sivil toplum kuruluşuna verildi. Oysa, Güney Kafkasya’da süren yüz yılların kin ve nefret düğümünü çözen Ermenistan ile Azerbaycan’ın barışa koyduğu son noktayı usta diplomasi ile gerçekleştiren Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov’a verilmeliydi. Verirler mi? Elbette hayır vermezler diyorum. Sağlıklı yaşayın sağlıcakla kalın.