www.Fedai.az
… ABŞ vitse-prezidenti Dik Çeyni 24 yanvar 2004-cü il tarixdə Davosda «Böyük Orta Şərq İslahatları Layihəsi» adlı uzun bir çıxış etdi.
Böyük Orta Şərq Layihəsi anlayışının ilk dəfə ictimaiyyət arasında yayılan bu çıxışı, ABŞ-ın Yaxın Şərqə ətraflı şəkildə vermək istədiyi biçimi ortaya qoydu …
Çıxışda istifadə olunan deyimlər, Amerikanın «azad olmayan, geridə dönən ölkələrə demokratiya gətirməsi», «dini və milli azlıqların öz müqəddəratını təyin etməsinin təmin edilməsi», «bölgəni zəhərləyən saxta ideologiyaların qarşısının alması» və «geridə qalmış ölkələrdə təhsilin inkişaf etdirilməsi» kimi sözlərdən ibarət idi …
Böyük Orta Şərq Layihəsi, ABŞ Administrasiyasına görə, «Müsəlmanlar yaxşı idarə olunmalıdı» və hərtərəfli inzibati islahat 23 müsəlman ölkəsini əhatə edirdi. 17 milyon kvadrat kilometr ərazini əhatə edən bu ölkələr Amerika meyarlarına görə, müsbət (yaxşı) ölkə və mənfi (pis) ölkə olaraq iki yerə bölündü. Pozitiv olmayan ölkələrdə «dəyişikliyə», müsbət ölkələrdə isə «bu dəyişikliyə uyğunlaşmaq» tələb olunurdu. Ediləcək dəyişiklik, Çeyninin tərif etdiyi «Sevr müqaviləsindən daha az əhəmiyyətli olmayacaq».
Böyük Orta Şərq Layihəsinin uğuru üçün görüləcək ilk iş «Osmanlı İmperiyasının dağılması və son müsbət razılaşma olan Sevres müqaviləsi, bölgəni bu günə qədər zəhərləməkdir». Azlıqların problemlərinin tamamilə həll edilməsi…
Çeyninin açıqlamasından 3 həftə sonra, Baş nazir Rəcəb Tayyib Ərdoğan 16 Fevral 2004-cü ildə Diyarbəkirdə bu mövzu ilə bağlı bir açıqlama verdi və bildirdi ki, «Amerikanın indi Böyük Orta Şərq Layihəsi var. Bu layihədə Diyarbakır bir ulduz, mərkəz ola bilər. Buna nail olmaq lazımdır».
Xarici İşlər Nazirliyi, 2 mart 2004-cü ildə» Böyük Orta Şərq Konsepsiyası Məlumat Qeydi «adlı bir sənəd yaydı. Hökumətin baxışını əks etdirən bu «Məlumat Qeydində» ABŞ-ın inkişaf etdirəcəyi və siyasətə girəcəyi «BOP» -a, «Türkiyənin dəstək verəcək əhəmiyyətli bir ortaq» olduğu bildirilirdi.
«Türkiyənin BOP-a öz xüsusi qatqı etməsi mövzusundakı əhatəli işlərimiz davam etməkdədir. BOP, ümumi hədəfləri baxımından, Türkiyənin bölgə üçün arzuladığı dəyişmə prosesi ilə üst-üstə düşməkdədir» -deyilirdi. ..
Mənbə: METİN AYDOĞAN «Türkiye Nereye Gidiyor»