ŞOK İDDİA: "Google" bu sistem vasitəsi ilə insanları izləyir

 

Əvvəlcə veb saytları botlardan qorumaq üçün nəzərdə tutulmuş "reCAPTCHA" sistemi "Google" üçün böyük məbləğdə pul gətirən güclü istifadəçi izləmə alətinə çevrilib.

Təkcə bu izləmə sistemi şirkətə ildə təxminən 888 milyard dollar gəlir gətirir.

İlk olaraq 2007-ci ildə Louis von Ang tərəfindən skan edilmiş kitabların və qəzetlərin mətnini rəqəmsallaşdırmaq üçün yaradılmış "reCAPTCHA" 2009-cu ildə "Google" tərəfindən alınıb və "Google Kitablar" və "Google Küçə Görünüşü"nü təkmilləşdirmək üçün istifadə edilib. Ekspertlər 2025-ci ilə qədər onun botlar tərəfindən asanlıqla sındırıla biləcəyini bildirirlər.

Buna baxmayaraq, "Google" "reCAPTCHA" təklif etməyə davam edir, ekspertlərin fikrincə, bu, istifadəçi məlumatlarının toplanması vasitəsinə çevrilib. "ReCAPTCHA" brauzerinizin piksel-piksel barmaq izini, internetdə real vaxtda etdiyiniz hər şeyin xəritəsini yaradır.

""Google" əslində istifadəçinin veb səhifəsi ilə olan hər bir əlaqəsinə çıxışı var", - İrvine Kaliforniya Universitetində kompüter təhlükəsizliyi üzrə keçmiş tədqiqatçı Andrew Searles deyib.

Araşdırma göstərib ki, "Google"un geniş istifadə olunan "reCAPTCHA" sistemi ilk növbədə istifadəçi davranışını izləmək və məlumat toplamaq üçün mexanizmdir, eyni zamanda botlara qarşı az müdafiə təmin edir.

Tədqiqat nəticəsində məlum olub ki, "reCAPTCHA" istifadəçi kukilərinə, baxış tarixçəsinə və brauzer parametrlərinə, o cümlədən kətan renderinə (HTML5-də kətan elementinə əsaslanan render metodu), ekran rezolyusiyasına, siçan hərəkətlərinə və istifadəçi-agent məlumatlarına (onların cihazı, brauzeri və əməliyyat sistemi haqqında məlumat daxil edən istifadəçi identifikasiyası sətri) aktiv şəkildə nəzarət edir. Bütün bu məlumatlar Amerika İT korporasiyası tərəfindən ən azı reklamı fərdiləşdirmək üçün istifadə edilə bilər.

Tədqiqatçılar 3600-dən çox istifadəçinin məlumatlarını təhlil etdikdən sonra müəyyən ediblər ki, şəkillərlə bağlı problemlərin həlli qeyd qutuları ilə bağlı problemlərdən 55% daha uzun çəkib. Onlar belə nəticəyə gəliblər ki, "reCAPTCHA" 2024-cü ildə cəmiyyətə təxminən 819 milyon saat insan vaxtına başa gələcək ki, bu da 6,1 milyard dollar əmək haqqına bərabərdir. Eyni zamanda, "Google" izləmə və məlumat toplama imkanlarından böyük gəlir əldə edir.